Linka hamulcowa jest świetnym rozwiązaniem, które dobrze sprawdza się w maszynach rolniczych oraz w transporcie. Cięgna Bowdena nie raz ratowały kierowców w opresji, gdy musieli ciągnąć swój samochód lub po prostu korzystali z hamulca. Zalety tej prostej i niezawodnej konstrukcji są doceniane w wielu branżach – jest ona często spotykana również w rolnictwie. Dlaczego warto w ogóle używać linek?
Spis treści:
Kiedy powstały pierwsze cięgna?
Cięgna mechaniczne zostały stworzone w krajach anglosaskich i uzyskały patent w 1896 roku. Są znane jako cięgna Bowdena od ich nazwiska ich wynalazcy – irlandzkiego inżyniera Ernesta M. Bowdena. Od czasu wynalezienia były używane w mechanizmach rowerowych. Pomagały skrócić drogę hamowania pojazdu do niezbędnego minimum. Linki hamulcowe wpłynęły znacząco na bezpieczeństwo na drogach, dlatego do tej pory cieszą się zasłużonym szacunkiem wśród użytkowników szos. Wynalazek został dopasowany do różnych potrzeb przemysłu oraz sprawdził się w motoryzacji.
Jak wygląda budowa cięgna?
Linki Bowdena stanowią mechaniczne struktury przenoszące siły rozciągające w kierunku wzdłużnym. Najważniejszym elementem cięgna jest linka ze stali nierdzewnej spleciona na sposób spiralny. Druty mają spłaszczoną lub okrągłą fakturę, która posiada małą podatność na rozciąganie i odkształcenie. Ich ważną cechą jest wysoka wytrzymałość na siły tarcia. Dzięki zabezpieczeniu pancerzem, cięgna Bowdena są dodatkowo chronione przed czynnikami zewnętrznymi. Najczęściej osłonka jest wykonana z polimerowej powłoki ochronnej. Jest to materiał znany również jako igelit, syntetyk ułatwiający poślizg i zwiększający szczelność cięgna i ochronę przed wilgocią. Cięgna nie posiadają samoistnej zdolności powracania do pozycji pierwotnej, w tym celu łączy się je z różnymi mechanizmami sprężynowymi. Znaczenie ma również kierunek nawinięcia liny, wskazujący na to jak układają się liny względem rdzenia. Wyróżnia się liny prawo- oraz lewoskrętne. najczęściej używa się tych prawoskrętnych, oznaczanych symbolem EN “sZ”. Podczas plecenia cięgien następuje naturalne wydłużenie konstrukcyjne, powstające na skutek tworzenia się pustych przestrzeni pomiędzy drutami.
Od czego zależy trwałość linki Bowdena?
Linki dobiera się pod względem parametrów technicznych. Jednym z najważniejszych jest trwałość, czyli wytrzymałość na obciążenia mechaniczne. Jest to parametr, który zależy od kilku czynników:
- zastosowanej otuliny – im częściej cięgna Bowdena będą zginane lub będą przechodzić przez rolki, tym bardziej powinny być osłaniane przez zewnętrzną okrywę. Otulina służy do zneutralizowania wpływu zanieczyszczeń na metalowe zwoje znajdujące się wewnątrz,
- od jakości smarowania linki – smar zmniejsza zużycie pojedynczych zwojów, co pomaga wydłużyć trwałość liny aż o połowę,
- od rodzaju konstrukcji linki,
- od obciążenia względem siły zrywającej,
- od średnicy rolek, przez które jest przyciągane cięgno.
W tym ostatnim przypadku przyjmuje się, że minimalna średnica rolek, które dobiera się do cięgna powinny mieć co najmniej rozmiar 6×7 WSC czyli 6 linek składających się z 7 drutów oraz pojedynczego rdzenia.
